Hamiləlik qadının həyatında vacib və məsuliyyətli bir dövrdür və müntəzəm tibbi nəzarət tələb edir. Hamiləlik dövründə analizlər və müayinələr ana və dölün sağlamlığını izləməyə, mümkün patologiyaları aşkar etməyə və fəsadların qarşısını almağa kömək edir. Hansı analizlərin nə zaman verilməli olduğunu anlamaq, gələcək anaların öz sağlamlıqlarına və körpələrinin sağlamlığına daha yaxşı qayğı göstərməsinə kömək edir.
Trimesterlərə görə analizlər və müayinələr
Hamilə qadınlar üçün müayinələr və analizlər qadının hansı trimestrdə olmasına görə dəyişir. Bu, dölün inkişafının müxtəlif mərhələləri və ananın bədənindəki dəyişikliklərlə əlaqədardır.
Birinci trimestr
Birinci trimestrdə (1-ci həftədən 12-ci həftəyə qədər) ilkin müayinələrin əksəriyyəti aparılır və bu, gələcək nəzarət üçün əsas yaradır.
- Qan və sidik analizləri
- Ümumi qan və sidik analizi – ümumi sağlamlıq vəziyyətini, anemiyanı və infeksiyaları aşkar etmək üçün.
- Hamiləlikdə genetik analiz – dölün Daun sindromu kimi xromosom anomaliyalarını aşkar etmək üçün vacibdir.
- Qan qrupu və rezus-faktor – ananın və körpənin arasında rezus-konfliktin qarşısını almağa kömək edir.
- Biokimyəvi qan analizi – qaraciyər, böyrəklər və digər orqanların funksiyalarını qiymətləndirmək üçün.
- QİÇS, sifilis və Hepatit B və C analizi – infeksiyaların anadan körpəyə ötürülməsinin qarşısını almaq üçün məcburidir.
- Əlavə müayinələr
- Erkən hamiləlik dövründə USM – hamiləliyi təsdiqləmək, müddətini müəyyən etmək və mümkün patologiyaları aşkar etmək üçün ilk ultrasəs müayinəsi.
- TTQ (tirotrop hormon) analizi – dölün normal inkişafı üçün vacib olan qalxanabənzər vəzin funksiyasının yoxlanılması.
İkinci trimestr
İkinci trimestrdə (13-cü həftədən 28-ci həftəyə qədər) ana və dölün sağlamlığının müntəzəm analizlər və müayinələr vasitəsilə monitorinqi davam edir.
- Qan və sidik analizləri
- Ümumi qan və sidik analizi – anemiyanı və infeksiyaları aşkar etmək üçün müntəzəm nəzarət.
- Qanda şəkər səviyyəsinin analizi – hamiləlik diabetini aşkar etmək üçün qlükoza tolerantlıq testi.
- Anticisimlər üçün qan analizi – mənfi rezus-faktoru olan qadınlar üçün rezus-konfliktin qarşısını almaq məqsədilə.
- Əlavə müayinələr
- İkinci trimestrdə USM – dölün orqanlarının və sistemlərinin inkişafını qiymətləndirmək, inkişaf qüsurlarını aşkar etmək üçün aparılır.
- Genetik markerlər üçün qan analizi – trisomiya 18 və 21 kimi xromosom anomaliyaları üçün ikinci skrininq.
Üçüncü trimestr
Üçüncü trimestr (29-cu həftədən doğuşa qədər) doğuşa hazırlıq və ana və dölün vəziyyətinin monitorinqi üçün analizlər və müayinələri əhatə edir.
- Qan və sidik analizləri
- Ümumi qan və sidik analizi – sağlamlıq vəziyyətinin davamlı nəzarəti.
- Sidikdə protein səviyyəsinin analizi – preeklampsiya əlamətlərini aşkar etmək üçün.
- Əlavə müayinələr
- Üçüncü trimestrdə USM – dölün vəziyyətini, plasentanın vəziyyətini və amniotik mayenin miqdarını qiymətləndirmək üçün.
- KTQ (kardiyotokoqrafiya) – körpənin ürək döyüntüsünün və uşaqlıq aktivliyinin monitorinqi.
Müayinələrə və analizlərə hazırlıq qaydaları
Analizlərin dəqiq nəticələrini əldə etmək üçün onlara düzgün hazırlıq vacibdir:
- Pəhrizə riayət etmək – qan analizindən 12 saat əvvəl yağlı və ağır qidalardan qaçın.
- Analizlərin verilmə vaxtı – qan analizlərini səhər acqarına verin.
- Gigiyena – sidik analizindən əvvəl gigiyenik prosedurları yerinə yetirin.
- Sakitlik – analizlərdən əvvəl stres və fiziki yüklənmələrdən qaçın.
Nəticə
Hamiləlik dövründə müntəzəm analizlər və müayinələr ana və dölün sağlamlığının nəzarətinin ayrılmaz hissəsidir. Onlar mümkün fəsadları vaxtında aşkar etməyə və qarşısını almağa, hamiləliyin təhlükəsiz keçməsini və uğurlu doğuşu təmin etməyə imkan verir. Analizlərin düzgün aparılması və həkimə müntəzəm müraciət edilməsi hər bir gələcək ananın bu vacib həyat mərhələsini inamla keçməsinə kömək edəcək.
Özünüzə və körpənizə qayğı sağlamlığa ağıllı yanaşmadan başlayır. Həkimlərin tövsiyələrinə əməl edərək və müntəzəm olaraq lazımi müayinələrdən keçərək, gələcək analar hamiləliyin uğurlu keçməsi və sağlam körpənin doğulması üçün əllərindən gələni etdiklərindən əmin ola bilərlər.